نوشتن لایحه اعسار از هزینه دادرسی

می گویند هزینه دادرسی تضمینی است برای جلوگیری از دعاوی واهی اما هر جا که دعوای واقعی و قابل طراحی بعلت هزینه عنوان نمی شود دولت باید مساعدت کند و سدی را که در برابر مجانی بودن دادگستری بوجود آمده بردارد این است که مسأله اعسار از هزینه دادرسی در قوانین محاکماتی ظاهر گردیده است اما هر کس نمیتواند و نباید بتواند با تشخیص هزینه دادرسی معاف گردد و باید به طریق اعسار او ثابت گردد .

۱- تعریف اعسار از هزینه دادرسی م ۵۰۴ ق.آ.د.م معسر از هزینه دادرسی کسی است که بواسطه عدم کفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود به طور موقتاً آن نیست .

۲ ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نخستین یا تجدید نظر تا فرجام مطرح خواهد شد طرح این ادعا به موجب دادخواست جداگانه نیز ممکن است.

نوشتن لایحه اعسار مطابق روال سایر دعاوی میباشد و خصوصیات داد خواست از جمله پیوست دلایل را رعایت کند و تعداد نسخ داد خواست باید بعهده طرفهای دعوی باضافه دو نسخه که یکی را برای رئیس حوزه قضایی و دیگری برای تشکیل پرونده است می باشد.

الف دعوای اعسار با داد خواست و دعوای اصلی در صورتیکه دعوای اعسار برای معافیت از پرداخت هزینه مرحله نخستین باشد باید ضمن داد خواست ضمن راجع به دعوای اصلی مطرح نماید در این خصوص فرقی نمی کند که معسر خواهان باشد و بخواهد دعوا را ابتدا مطرح کند یا اینکه به صورت غیابی حکم صادر شده باشد و با عنوان محکوم علیه غیابی بخواهد داد خواست اعتراض به مرحله بدوی بدهد .

ب دعوی اعسار با داد خواست مستقل بر طبق قسمت اخیر م ۵۰۵ ق.آ.د.م طرح دعوی اعسار در تمامی مراجع (اعم از بدوی تجدید نظر فرجام) را داد خواست جدا گانه می توان مطرح نمود .

-۳- ترتیب رسیدگی به دعوای اعسار به شکل رسیدگی به دعوای اعسار با داد خواست مستقل و یا ضمن داد خواست دعوای اصلی یکسان است و در هر حال اول تکلیف دعوای اعسار می بایست مشخص گردد به این مناسبت مدیر دفتر مکلف است ظرف ده روز از تاریخ وصول داد خواست اعسار پرونده را به نظر قاضی دادگاه برساند تا چنانچه حضور شهود را در جلسه دادرسی لازم بداند به مدعی اعسار اخطار شود که در ظرف مدت مقرر شهود خود را حاضر نمایند .

مدیر دفتر یک نسخه از دادخواست را به طرف اصل ارسال میدارد و روز جلسه را تعیین و ابلاغ مینماید چنانچه مشخص شد مطرح کردن دعوای اعسار از هزینه دادرسی به موجب تقدم این دعوا بر دعوای اصلی میشود و بر اساس قسمت اخیر م ۵۰۷ حکم اعسار از هزینه دادرسی حضوری می باشد ولو اینکه طرفین در جلسه دادرسی حضور نیابند.

نتیجه دعوای اعسار نتیجه دعوای اعسار را میتوان به دو صورت مشخص عنوان نمود که یا دلیل مدعی اعسار کافی است و دادگاه قبول میکند اعسار وی را و به نظر این حکم قطعی باشد و یا اینکه به لحاظ عدم کفایت مدارک مدعی اعسار دعوی اعسار رد می شود.

الف: آثار حکم قبولی اعسار از هزینه دادرسی حکم قبول اعسار هم حضوری است و هم ،قطعی یعنی راه اعتراض برای آن مسدود است و نتایج زیر را برای معسر ندارد .

اول: از تأدیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی در مورد دعوایی که برای معافیت از هزینه آن ادعای اعسار شده موقتاً معاف است. در این مورد دولت بطور کلی از هزینه دادرسی انصراف ندارد بلکه بعلت وضع خاصی که مدعی دارد دریافت هزینه را بعد موکول می نماید، یعنی وقتی که اعسار از بین برود و م ۵۱۱ ق.آ.د.م. هر گاه مدعی اعسار در دعوای اصلی محکوم له واقع شود و از اعسار خارج گردد هزینه دادرسی از او دریافت خواهد شد

دوم حق داشتن وکیل مجانی صدور حکم اعسار به محسر حق داشتن وکیل مجانی را میدهد یکی از مواردی که کاتون را مکلف به معرفی وکیل معاضدتی میکند همین صدور حکم اعسار از هزینه دادرسی است. بند ۲ م ۵۱۳ حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق الوکاله را پیش بینی نموده است.

ب: آثار حکم رد اعسار: چنانچه دادگاه حکم به رد اعسار از هزینه دادرسی صادر نماید در این صورت مدعی اعسار در صورت قطعیت حکم موارد زیر را به اجرا درمی آورد.

اول پرداخت حق الوکاله وکیل معاضدتی چنانچه در دعوای اعسار برای او وکیل مجانی انتخاب کرده باشند در این صورت پس از رد اعسار بایستی حق الوکاله وکیل را پرداخت نماید.